Charakter i o wychowywaniu akity
Jeszcze bardziej niż wygląd akity zafascynować może jego charakter.Wiemy już ,że był psem myśliwskim,że był także psem bojowym,że był obrońcą i stróżem z silnym instynktem terytorialnym i olbrzymią nieufnościa do wszystkich istot spoza swojego stada.Wiemy takze,że bardzo silnie przywiazuje sie do swojej rodziny,szczegolnie zas do jednej osoby,której przewodnictwo potrafi bezwarunkowo zaakceptować .
Trudno opisać wszelkie meandry charakteru akity w paru zdaniach.Generalnie jest to pies,o ktorym można śmiało stwierdzić,iż jest warunkowo udomowionym wilkiem. Dlaczego? Otóż żadne najbardziej "aksamitne" warunki,trwajace wiele lat nie przekreślą w akicie umiejętności przystosowawczych,umiejętności łowczych,czy instynktu ochrony swojego terytorium przed intruzami -akita spędzi kilka lat na życiu "kanapowym"a kiedy tylko nadarzy sie okazja-zapoluje,choć nigdy tego dotad nie zrobił(wiele dzikich zwierząt w niewoli zatraca instynkty łowcze,albo zatraca możliowści fizyczne i nie ma kondycji potrzebnej do upolowania zwierzęcia). Akita jest "przedsiębiorcza"- jeśli uzna,iż nie ma dostatecznej kondycji wymyśli coś by upolować jakiegoś mniej uważnego,czy mniej zwinnego zwierzaka .Techniki podchodów i pomysłowość ma niesłychaną,spryt oraz błyskawiczną ocenę sytuacji- włącznie z rozpracowaniem możliwości przeciwnika. Akita może zaprzyajżnić sie z kotem lub go zaledwie tolerowac,ale obcego kota,ktory zapędzi sie na ogród może odłowić.
Akita zawsze bedzie miał instynkt pilnowania swego terytorium.Jego terytorium to będzie także auto,czy jakiekolwiek miejsce,gdzie jego stado bedzie przebywalo choćby prze chwilę,a podczas wedrowek po lesie i górach,jesli gdzieś w oddali zobaczy czlowieka ,zawsze zwróci naszą uwagę,że nie jestesmy sami,nigdy natomiast nie obwieszcza głosem kiedy zobaczy dzikie zwierzę.Akita nie jest psem,ktory szczeka bez potrzeby,potrafi przyzwyczaić się do dużego ruchu przechodniów obok swojego podworka,jednak jesli jakaś osoba zwolni ,zacznie sie rozglądać lub czekając na kogoś chodzić tam i z powrotem,akita natychmiast zacznie go bacznie obserwować,wszelkie dla niego podejrzane czyjeś zachowanie obwieści szczekaniem.
Poza szczekaniem używa szerokiej gamy dzwiekow,jest gadułą i dyskutantem,ale wiekszość dzwięków,jakie używa akita na codzien jest zarezerwowana dla wlasnej rodziny i stada.Tylko akita potrafi ryczeć z radosci wykonujac przy tym swój taniec,potrzebne są mu przy tym jakies akcesoria-może byc to zabawka ,a jesli nie ma takowej pod "pyskiem" to złapie cokolwiek: kapeć,skarpetkę,lub nawet listek czy malenki kawalek papierka(kiedy podczas prezentacji akit w biegu na ringu komus odpadnie karteczka z numerkiem,to kazdy akita przebiegajacy obok papierka probuje go wziąśc w pysk,co zawsze rozbawia widzów).Jest to jedna z najcharakterystyczniejszych cech akity-jego taniec radosci. Niesamowite,że wiele z akit nie potrafi wykonac tego rytuału "ryczącego tańca"przy obcych osobach.Akity mają jakby dwa oblicza :jedno dla swoich inne przy obcych.
Rzadko akita jest wylewny i wesoło witajacy obce osoby,jednak przy soim panu,nienagannie zachowa sie wobec każdego,ale tylko w obecności właścicela,nie wolno zostawiać go sam na sam z naszymi gośćmi,gdyż natychmiast staje się szefem i kończy sie jego tolerancja -przestaje byc miłym psem i zawyczaj zamienia wszystkich obecnych w "figury woskowe" do czasu powrotu wlasciciela-znam pare takich relacji,zreszta sama tego doświadczyłam i zapewniam jest to jedno z najbardziej niesamowitych przeżyć-akita wtedy jest tak sugestywna i stanowacza,iz nie znam nikogo ,kto by sie odważył temu sprzeciwic -a własciwie akita nie robi nic szczegolnego,potrafi samym spojrzeniem wyrazić ,że nikt nie ma prawa niczego dotknac i nie ruszac sie gdyż każdy ruch może skończyć sie żle,jęsli ktoś się nie podporządkuje usłyszy bardzo przekonujące dzwięki,że na pewno nie żartuje. Na swoim terytorium ma zwyczaj obserwować otoczenie leżąc na jakims podwyższeniu,by miec wszystko na oku.
Ponieważ dorosła akita to pies pokaznych rozmiarow i z jeszcze wiekszymi mozliwosciami niz jego wielkosc na to wskazuje, musi byc odpowiednio zsocjalizowana i szkolona w zakresie psołuszenstwa,tak by zawsze na przywołanie wracała,inaczej niemożliwe będzie w przyszłości spuszczanie akity ze smyczy.Poniewaz akity w swym charakterze maja silnie wpisany instynkt dominacji(niejako "wiedzą",ze ten ktory rzadzi ma najweicej przywilejow,choć tez i obowiazkow) trzeba bardzo zdecydowanie i starannie uzyskać nad nim dominację i stac sie mądrym i konsekwentnym przewodnikiem. Naprawde warto się potrudzić nad wychowaniem akity , bo obcowanie z dobrze wychowanym psem tej rasy daje ogromną radość.
Akita bierze życie bardzo na serio, i bardzo je szanuje, tak swoje własne jak i tych,których kocha.Natomiast intruza, czy ofiarę łowów traktuje bezwzględnie i bez cienia litości.Hierarchia stada raz ustalona jest u akity święta,niemniej jednak w sytuacji zmiany stada hierarchia zaczyna być ustalana na nowo. Akita doskonale odczytuje mowe ciała człowieka,czy zwierzęcia ,na którym skupi swą uwagę,można powiedzieć,że jest świetnym psychologiem i strategiem,co daje mu niesamowite wręcz możliwości przystosowawcze,potrafi obserwować czyjeś zachowanie i rozszyfrować czyjeś intencje. Akita,któremu zdarzy się zagubić (może sie zdarzyć iż na wycieczce w lesie pogoni za zwierzyną) -wróci zawsze w to miejsce ,z ktorego wystartował,choćby mu to zajęło nawet kilka dni i najciekawsze jest to,iż wrodzona nieufnośc do obcych ludzi nie pozwoli mu na to by się ujawnić,to on obserwuje nie będąc widzianym,wyjdzie ze swego ukrycia dopiero kiedy w tym miejscu pojawi sie jego włascicel nieustający też w poszukiwaniach.Jeśli jest w okolicach,ktore zna moze szybciej wrocic do domu,niz poszukująca go osoba. Akita dopasowuje sie genialnie do wszelkich warunkow ,w ktorych wzrasta . Ważne jest by od wczesnego szczenięctwa poznal jak najwiecej nowego,jesli chcemy by akceptowal bez obaw późniejsze środowisko,w którym bedzie egzystował z swoja rodzina.Nauczyć akite mozna niemalże wszystkiego,no moze byłby problem przyuczyc go do zaganiania zwierząt,ogolnie do pasterstwa. W dużym stopniu można zagłuszyc jego wrodzoną nieufnosc do ludzi spoza wlasnej rodziny,mozna zaprzyjaznic go z wieloma różnymi zwierzetami,na które sam bez naszego udzialu najchetniej by po prostu polowal.Można nauczyc go spokojnego zachowania na obcym terenie (akita niejako wie,że na obcym terytorium rzadzi ktos inny,kto może go lub jego rodzinę zaatakowac). Jesli nie jest dostatecznie obyty np.z atmosfera panującą na wystawach,moze zachowac sie lekliwie lub agresywnie-ma to także zwiazek z stopniem zażyłosci z przewodnikiem i hierarchią ,jaka miedzy nimi panuje. Jesli jego własciciel jest czlowiekiem słabym,nie umial objac przywództwa w stadzie-akita bedzie odczuwał dyskomfort,przewidując napaść z niespodziewanej strony,czuje sie też zobowiazany do obrony swojego niepewnie czujacego sie członka stada i wtedy zawsze w widoczny sposob akita zachowuje się nerwowo- i albo sam prowokuje inne psy do bijatyki(wychodząc z założenia,że atak będzie najlepsza obroną)- albo wyrażnie zachowuje sie bardzo lękliwie.
Jako szczeniak akita jest ostrożny i musi się dokładnie zapoznawać z nowościami,zanim zacznie swobodnie zachowywać się w nowych sytuacjach,czy wobec nowo poznanych osob,czy innych zwierząt.W szczenięctwie pod okiem matki,czy w towarzystwie rodzeństwa,czy tez ludzkiego przewodnika uczy się bardzo szybko,dzięki wrodzonej ostrożnosci,a takze dużej uwadze skupionej na nowosciach i wielkiej wrażliwości na nieprzyjemne doznania. Zazwyczaj po jednej próbie zpamiętuje,co jest przyjemne i co się opłaca,a co nie. Trzeba z nim postępować b.stanowczo i zarazem delikatnie,karcenie trzeba ograniczyć do potargania za fałdę skóry na karku(podobnie,jak to czyni psia matka),można równocześnie z tym użyć słownej reprymendy,np.nie ruszaj i to wystarcza małemu akicie by więcej nie próbował np.brać do pyszczka i podgryzać niedozwolonych przedmiotów,dobrze też zaraz po takim wykarceniu dać mu jego zabawkę(akita powinien mieć liczne zabawki"akcesoria" i szybko nauczy się używać swoich rzeczy i nie będzie niszczył tych.które przynależą człowiekowi) W przyszłości wystarczy słowna reprymenda na jakieś nieporządane zachowanie wydana b.stanowczym głosem.Bardzo istotne jest by zdawać sobie sprawę, "czym skorupka za młodu..".Niedopuszczalne jest wieczne stosowanie do szczeniaka "ciućkania" i rozczulania się nad wszystkim i co chwilę żałowania pieska oraz nagradzania wybuchami radości tylko na jego szczenięce zachowania.Od malca akity już trzeba wiele wymagać,stawiać mu różne zadania i chwalić,kiedy je wykona dobrze i ważne by w rodzinie umówic się na jednorodne traktowanie,by nie ogłupiać malca diametralnie różnym stosunkiem wielu osob w rodzinie(jedna osoba uczy i wykarci,inna pozałuje i wynagrodzi pieskowi odniesioną przykrosć).Poza tym trzeba ciagle pamietać o potrzebach pieska adekwatnie do wieku,czyli iośc i jakość posiłków,cżestość załatwainia potrzeb fizjologicznych,snu ,spacerków ,zabawy i szkolenia.I co jeszcze bardzo ważne to my decydujemy,a nie psiak,my dajemy sygnał do zabawy,my decydujemy o jej zakończeniu itd. Akita jest psem, który nie ufa bezwarunkowo i nie wybacza wszystkiego, nie lubi też zbyt skomplikowanych żartów.Niełatwo zdobyć pełne zaufanie akity,ale warto sie potrudzić,na pewno nie wolno pozostawić mu tzw."wolnej ręki" gdyż dość szybko uzna,iż jest szefem,a wtedy to on zaczyna decydować i co za tym idzie zacznie rozkazywać. Akita może być wspaniałym towarzyszem człowieka i przyjacielem całej rodziny,może wspaniale znosić towarzystwo obcych dla niego ludzi, naszych znajomych, a nawet tych,których dopiero poznajemy.Akita może zachowywać sie bardzo dostojnie w towarzystwie obcych psów i nie zaczepiać ich do ataku,może zaprzyjażnić się z wieloma innymi,obcymi mu nawet psami,może żyć w wielkiej komitywie z kotem,a także z wszsytkimi zwierzakami,które odpowiednio mu przedstawimy,może być niezykle tolerancyjny i delikatny wobec nawet malutkich dzieci,a z większymi bawić się bez uczynienia im krzywdy.Trzeba tylko umieć go dobrze wychować,a podstawą dobrego wychowania akity jest znać podstawy behawioryzmu i samemu umieć jasno,czytelnie przekazać akicie tę wiedzę. Można powiedzieć,ze akita jest bardzo wrażliwym delikatnym psem,unikającym w szczenięctwie instynktownie sytuacji uznanych przez niego za niebezpieczne.Ponieważ niedostateczna socjalizacja w szczeniectwie może spowodować,iż akita będzie zdziczałym nieufnym i wręcz strachliwie reagującym na nowości psem -trzeba bardzo starannie socjalizować szczenięta i tu pole do popisu mają hodowcy.Trzeba pamietać,iż kluczowym okresem dla zbudowania mocnej i wspaniałej psychiki akity jest okres miedzy 3-7 tygodniem życia. W życiu malca rozróżniamy kilka bardzo ważnych etapów i tak: miedzy 3-7 tygodniem życia,kiedy to malec zaczyna stawiać pierwsze kroki i poznawać wszystko,ważny jest też bardzo etap między 3-5 miesiacem życia-kiedy to akita mimo wcześniejszej prawidłowej edukacji i odważnych poczynań nawet w nowych dla niego srodowiskach -staje sie ponownie ostrożnym ,a nawet sprawiającym wrażenie lękliwego psa-ważne by w tym czasie nie spotykały go niemiłe doznania płynące od ludzi,ani od zwierząt,bo jest to okres wzmożonej nieufności do świata zewnętrznego.Jest to zwiazane z budzeniem sie świadomości ,iż każdy nowy teren ma swojego szefa,że nowa istota mże chcieć z nim stoczyć walkę o przewodnictwo(w tym czasie szczenięta b.zdecydowanie i często zaciekle toczą z sobą walki ustalające hierarchię).W tym czasie trzeba uzbroić się w wielką cierpliwośc,bo szczeniak często może reagować strachem na wiele komend i ważne by w tym czasie nasze komendy wobec niego były wydawane spkojnym,choc stnaowczym tonem głosu i by nie robić zbyt energicznych ruchów przy wydawanych poleceniach. Nastepnym ważnym etapem jest okres dojrzewania ,ktory zaczyna sie u niektórych od 6 miesiaca życia ,ale u wiekszości znanych mi akit dopiero ok.8 miesiaca życia. Wtedy budzące się w akicie hormony sparawiają ,iż z jednej strony młodzik zaczyna robić się buńczuczny i czasem ma przebłyski nadmiernej zuchwałości -a z drugiej strony miewa stany lęku,często z niezrozumiałej przyczyny -spotkałam sie z określeniem na ten okres życia akity -GHOST PERIOD -"okres duchów"(Szwedzi tak określają) i okres ten trwa często do 15-18 miesiaca życia. Ważne w tym czasie jest by już ostatecznie i stanowczo ustalić miejsce w stadzie i nie starać sie na silę przymuszać do przebywania w pewnych miejscach,ktore psa nastrajają negatywnie. W tym także czasie,po intensywnym wzroście należy dalej bardzo wysokowartosciowo karmić akitę z uzupełnieniem mikro i makroelementow (bardzo ważne są Mg i Ca) ,gdyż w tym czasie akita ma wzmożony popyt na nie. Stosunek do dzieci -wszystko zależy od tego,czy w wczesnym szczenięctwie akita miał kontakt z dziecmi,no i jaki byl to kontakt,takze bardzo wiele zależy od rodzicow dzieci,od ich zdolności wychowawczych.Ci,którzy umieją wychowywać konsekwentnie dziecko,będą takze umieli wychować akitę i dobrze pokierować wzajemną relacją dziecko-akita.Trzeba jednak zdawać sobie sprawę,że nie wolno zostawiać akity sam na sam z dziećmi i ich kolegami,gdyż większosc dzieci akita traktuje nizej w hierarchi,będzie kochał "swoje" dzieci i będzie sie nimi opiekowal,a kolegow swoich podopiecznych może potraktowac jak intruzow i stanowi dla nich potencjalne niebezpieczenstwo. opr.Jolanta Talaga - Halne Wzgórze - www.akita-halne.pl (wszelkie rozpowszechnianie bez zgody autorki zabronione) |
AKITA NIE JEST PSEM DLA KAŻDEGO Należy zdawać sobie sprawę z tego, że tak dynamiczny w działaniu pies nie jest psem dla każdego. Właściciel musi wykazać się żelazną stanowczością, pewnością siebie,oraz logiką w postępowaniu a także być upartym o wiele bardziej niż akita,a czasem tak samo jak akita szybko i bezkomrpomisowo zareagować .Należy pamiętać,ze akity doskonale poznają i"czują" intencje ludzi i potrafią rozszyfrować fałsz,pod przykrywką sympatii do nas i mogą taką osobe nawet próbowac zaatakować.Prosze pamiętac,że akita nie pozna sie na żartach obcych ludzi a zawłaszcza dzieci. Trzeba zdawać sobie sprawę z możliwości akity ,ktore są zapisane w jego instynktach,jest to pies niezwykle zwinny i nieustępliwy w walce i nie wolno zaniedbać jego wychowania i nie dopuszczać do sytuacji,w której akita "pokaże na co go stać" Jest psem" jednej akcji",pozornie leniwy i z umiarkowanym temperamentem,w momencie zagrozenia,czy rozochocony w zabawie lub łowach potrafi być niewiarygodnie zwinny i szybki,tak bardzo,ze może wprawić w zdumienie każdego. Akita zawsze będzie korzystał z okazji by zapolować,więc trzeba o tym pamiętać,by unikać zagrozenia dla dzikich ,czy domowych zwierząt. A nauczkę potrafią dać znacznie większemu od siebie intruzowi,który naruszy jego terytorium lub zrobi zamach na spokój jego rodziny. Dlatego zawsze należy pamiętać,że akita nie traci nic z swej pierwotnej "dzikości", zdolności do pewnych reakcji,o które wielu ludzi nigdy by nie posądziło tego często wyglądającego na "flegmatycznego misia" psa. opr.Jolanta Talaga (wszelkie rozpowszechnianie bez zgody autorki zabronione) |
RADY DLA KUPUJĄCEGO AKITĘ Najpierw dokładnie przeanalizujmy,co wyżej,potem poznajmy różne hodowle,zainteresujmy sie ,jak hodowca socjalizuje szczenieta, poznajmy rodzicow szczeniecia,zażyczmy sobie małej eskapady z wybranym szczenieciem do pobliskiego miasteczka i zobaczmy jak sie zachowuje,to wszstko jest ważne. Dowiedzmy sie jak żywione sa wszystkie akity w hodowli i najlepiej bysmy ich jak najwiecej zobaczyli,poznali,poobserwowali. Można poprosić hodowcę o zrobienie paru testów pod jego okiem ,jak reagują na jedzonko,na siebie nawzajem itd.Wazne jest żeby maluch delikatnie brał z reki jedzonko nie raniac reki,ani by nie warczal kiedy sie mu je odbiera,powinien spokojnie zniesc położenie na plecach,spokojnie powinien przyjąc zaglądanie w zabki ,czy dotyk w każdym miejscu ciała,powinien przybiegać na każde zawolanie i wyrażac radość, a nie lęk,czy agresje,nie powinien strachliwie reagować na żaden dźwięk,na nowe dżwieki powinien reagowac zainteresowaniem ew.ostrożnoscią.Podobnie powinny zachowaywac sie wszystkie dorosłe akity ,ktore znajduja sie w hodowli. Wazne jest też,by dokładnie zaznajomić sie ze sposobem żywienia,bo kupując szczenię kupujemy je z okreslonym sposobem zywienia-i co ważne,jeśli widzimy wiele akit w danej hodwli i widzimy,iż są w świetnej kondycji , a takze znamy ich wyniki wystawowe i te są świetne, jeśli wszystko wskazuje ,że ten sposób żywienia jest sprawdzony i dobry,to nie zmieniajamy tego sposobu pod wpływem rad innych własciceli akit,czy pod wpływem weterynarza, do którego pójdziemy zaszczepic naszego pupila. opr.Jolanta Talaga (wszelkie rozpowszechnianie bez zgody autorki zabronione) |